MASSATOERISME

Absoluut niet! We zijn niet tegen toerisme, maar tegen massatoerisme. Amsterdam kan en moet een gastvrije stad blijven voor bezoekers. Maar als het aantal toeristen zo hoog wordt dat een kwart van de Amsterdammers zelf hun binnenstad vaak of altijd mijden, dan is de balans zoek. We pleiten voor duurzaam toerisme in aantallen die onze stad kan dragen.

We hebben het idee dat de gemeente nu vooral aan symptoombestrijding doet door veel regels op te leggen aan ondernemers en Amsterdammers (denk aan strenge regels voor terrassen, sluitingstijden, niet dansen, verbod verkoop alcohol in veel buurten, etc.). Het daadwerkelijke probleem van overtoerisme wordt niet aangepakt. Wij hebben het idee dat als het toerisme in balans is met de behoeftes van Amsterdammers een groot deel van deze regels, die vaak als ‘vertrutting’ gezien worden, helemaal niet nodig zijn. Voor zover ze nu wel nodig zijn.

De gevolgen zijn overal zichtbaar: voorzieningen voor bewoners maken plaats voor souvenirshops en nutellawinkels, woningen en publieke gebouwen veranderen in hotels, stoepen zijn onbegaanbaar door grote groepen, geluidsoverlast tot diep in de nacht, en de authentieke Amsterdamse sfeer verdwijnt. Tien jaar geleden vonden de meeste Amsterdammers de binnenstad nog gezellig druk, nu vindt een duidelijke meerderheid het vervelend druk geworden en is een flink deel het centrum gaan mijden.

Nee, het aantal overnachtende toeristen groeit aanzienlijk sneller dan het aantal dagjesmensen. Dagjesmensen hebben een ander bezoekpatroon en veroorzaken vaak minder overlast.

Zeker! Er zijn meerdere effectieve maatregelen mogelijk. Een substantiële verhoging van de toeristenbelasting kan het aantal overnachtingen flink verminderen. Door het invoeren van een paspoort voor softdrugs (zoals onderzocht door de gemeente) zou 17% van de toeristen waarschijnlijk of zeker niet meer naar Amsterdam komen. Na waardevermindering door verhoogde toeristenbelasting, kunnen hotelvergunningen worden 'opgekocht'. Aanpassing van niet-culturele toeristische trekpleisters zoals de Wallen, Heineken Experience en rondvaartboten kan ook uitkomst bieden.

In Amsterdam is er een groot gebrek aan ruimte: te weinig woningen en te weinig winkels met échte voorzieningen voor Amsterdammers. De hoge hoteldichtheid en grote aantallen toeristenwinkels zijn gericht op buitenlandse toeristen en gaan ten koste van de mogelijkheden voor Amsterdammers om hier te wonen en te recreëren. Een beperking van de huidige hoge aantallen zal leiden tot meer welvaart voor Amsterdammers: betere banen die waarde toevoegen aan onze economie, meer woonruimte en betere voorzieningen. Belangrijk om te benadrukken: we stellen geen enorme krimp voor, alleen dat er niet meer dan 20 miljoen overnachtingen per jaar plaatsvinden.

De gemeente heeft inderdaad verschillende maatregelen aangekondigd, maar deze blijken bij kritische analyse vooral kleine aanpassingen en voornemens te zijn zonder werkelijke impact. Een effectieve aanpak vereist fundamentele keuzes die ook bepaalde belangengroepen zullen raken. De gemeente heeft zich via de verordening 'Toerisme in Balans' gecommitteerd aan ingrijpen bij overschrijding van de grens, maar is hier tot nu toe niet in geslaagd. De ineffectiviteit van het huidige beleid blijkt uit de eigen prognoses van de gemeente: elke nieuwe raming laat zien dat het aantal overnachtingen blijft stijgen ondanks de genomen maatregelen. De gemeente weet dus dat haar beleid niet werkt, terwijl er wel effectieve instrumenten beschikbaar zijn.

Hoewel toerisme momenteel zo'n 10% van de werkgelegenheid en 6% van de bedrijfsvestigingen in Amsterdam vertegenwoordigt, is het een misvatting dat dit goed is voor onze economie. Recent economisch onderzoek toont aan dat toerisme niet zozeer voor meer werkgelegenheid zorgt, maar vooral voor verdringing van andere, betere banen. De banen in de toerismesector blijken onzekerder en slechter betaald dan de banen die erdoor verdwijnen. Beperking van toerisme zal daarom niet leiden tot meer werkloosheid, maar juist tot banen met betere arbeidsomstandigheden. Gezien de huidige arbeidsmarktkrapte zouden dit bovendien banen kunnen zijn waar Nederland echt behoefte aan heeft.

Het is juist een uitstekend idee! Onderzoek in opdracht van de gemeente toont aan dat een verhoging van de toeristenbelasting met 25%-punt tot 4,5 miljoen toeristen minder per jaar én 250 miljoen euro extra inkomsten voor de gemeente. Zelfs als de maatregel minder effectief blijkt in het verminderen van het aantal toeristen, levert het nog meer geld op voor de gemeente. In het scenario waarbij 'slechts' 1,8 miljoen toeristen minder komen, stijgen de inkomsten met bijna 400 miljoen euro extra per jaar. Een verhoging is dus altijd win-win: minder toeristen én meer inkomsten om andere maatregelen te financieren die overlast verminderen. Dat Amsterdam nu al een relatief hoge toeristenbelasting heeft ten opzichte van andere steden is irrelevant – ondanks die belasting heeft Amsterdam nog steeds de hoogste hoteldichtheid van Europa en is het een van de meest aantrekkelijke steden voor hotelinvesteringen.

De gemeente heeft in juni 2021 de historische verordening 'Toerisme in Balans' vastgesteld, die een maximum van 20 miljoen bezoekers per jaar voorschrijft. Zodra de prognose boven de 18 miljoen komt, moet de gemeente actie ondernemen. Voor 2026 wordt echter al tussen de 23,6 en 26,6 miljoen overnachtingen verwacht, en de gemeente neemt geen effectieve maatregelen. Met onze actie willen we de gemeente houden aan haar eigen afspraken.

Ik vind het ook lastig om mijn vuilnis voor 07.30 uur buiten te zetten. Toch houd ik me aan deze regels. 🤷

We komen erachter dat een petitie met 30.000 handtekeningen en zelfs een door de gemeente zelf aangenomen historische verordening niet genoeg zijn om het gewenste resultaat af te dwingen. We moeten de druk verder verhogen, en daarom hebben we nog meer ondertekenaars nodig, die samen nog meer betrokkenheid aan de dag leggen.